Aanleiding invoering Omgevingswet

 De hoeveelheid verschillende wetten die iets zeggen over onze omgeving is zo groot geworden dat:

• Er regels zijn die elkaar tegenspreken.
• Er teveel in detail is dichtgeregeld.
• Het heel moeilijk is voor initiatiefnemers om te weten waar ze rekening mee moeten houden.
• Met als gevolg dat veel mooie ideeën het toetsen niet overleven.

Daarom heeft het Rijk besloten tot de Omgevingswet.

Het samenspel tussen gemeente met inwoners of initiatiefnemers verandert

Door de invoering van de Omgevingswet verandert op drie gebieden het samenspel tussen gemeente met inwoners of initiatiefnemers: 

1. Op het gebied van beleid, wet- en regelgeving (Omgevingsvisie, omgevingsplan, vergunningen).
2. Op de manier waarop inwoners of initiatiefnemers informatie kunnen vinden en/of vergunningen kunnen aanvragen (één digitaal omgevingsloket).
3. Op de manier waarop partijen samenwerken met daarbinnen een belangrijke rol voor participatie.   

Meer lokaal mogelijk maken

Het uitgangspunt van de Omgevingswet is dat de overheid meer kijkt naar wat mogelijk is en minder in detail alles aan de voorkant in regelgeving vastlegt. Zo ontstaat meer ruimte om ambities waar te maken, kansen te ontdekken en initiatieven tot bloei te laten komen. Dit betekent niet dat alles mogelijk is, maar wel dat de partijen met elkaar ontdekken wat wel mogelijk is of op welke manier een initiatief mogelijk is. De Omgevingswet wil dus meer ruimte geven voor ideeën van initiatiefnemers en voor lokale keuzes. Daarin wegen de belangen van betrokkenen en omwonenden nadrukkelijk mee, participatie is dus een belangrijk onderdeel van de nieuwe Omgevingswet.      

Een belangrijke rol voor participatie

De nieuwe Omgevingswet geeft participatie een belangrijke rol bij:  ·

• Het opstellen van nieuw beleid.
• Het aanpassen van de Omgevingsvisie of het Omgevingsplan.
• Veranderingen in de omgeving, bijvoorbeeld door nieuwe initiatieven. Dit kan een verandering in de fysieke (openbare) ruimte betreffen, maar ook een functiewijziging van een gebouw, of een eenmalige activiteit zoals een evenement.      

Zowel gemeente als initiatiefnemer kan verantwoordelijk zijn voor participatie

Wanneer de gemeente zelf de initiatiefnemer is voor een verandering dan zal zij een participatietraject opstarten. Iedereen (binnen of buiten het gebied) mag meedenken over deze verandering. Meedenken betekent niet dat de gemeente iedere mening altijd overneemt, maar deze wel meeweegt in de besluitvorming. Door participatie komen alle verschillende belangen, bezwaren, meningen, kennis en creativiteit in een vroege fase in beeld, wordt het plan over het algemeen beter en is er meer kans op steun.  

Wanneer een initiatief komt van iemand anders, bijvoorbeeld van een bewoner of een ondernemer en dat initiatief heeft impact op de omgeving, dan zal de initiatiefnemer ook participatie moeten organiseren. In dat geval is het een dialoog met de omgeving over het initiatief. De gemeente kan de initiatiefnemer daarbij ondersteunen.  

Uit de praktijk Zundert: de 7 pilot gebieden als basis voor de Omgevingsvisie

In Zundert is vooruitlopend op de Omgevingswet geoefend met wat deze wet van de overheid én initiatiefnemers vraagt. De Omgevingsvisie van gemeente Zundert wordt begin 2023 officieel vastgesteld. De Omgevingsvisie die iedere gemeente (maar ook iedere provincie) maakt, dient als basis voor de toekomst en hieruit kan worden afgeleid welke ambities een gemeente heeft en welke ruimte zij biedt aan nieuwe initiatieven. Bij het maken van de Omgevingsvisie heeft gemeente Zundert haar inwoners laten participeren. Voordat gestart werd met het opstellen van de Omgevingsvisie is de pilot Zundert Vitaal Buitengebied al gestart. Daardoor kwam de focus te liggen op 7 gebieden die aan de gingen met concrete initiatieven en een gemeenschappelijke visie  voor het gebied.

Meer weten?

Lees hier meer over wat de Omgevingswet betekent voor initiatiefnemers.  

    |  Introductie op de pilot    |    Verdieping: De omgeveingswet