De gebiedsregisseur:
onmisbare schakel
Een belangrijk uitgangspunt van de betrokken overheden in de pilot "Vitaal Buitengebied" was om te leren over nieuwe manieren van samenwerken die ruimte laat aan de lokale gemeenschap. De regie lag bij de gebieden zelf. Een onmisbare rol in de pilot is die van de gebiedsregisseur. Lees hieronder meer over deze rol en over de tips en ervaringen die de gebiedsregisseurs uit Zundert meegeven.
LEES VERDER
De gebiedsregisseur schakelt met de bredere gemeenschap en de overheden
Waar de gebiedsadviseur uit het gebiedsteam de drie overheden vertegenwoordigt, schakelt de gebiedsregisseur met de bredere gemeenschap in het gebied: inwoners, ondernemers en initiatiefnemers. De gebiedsregisseur is een vrijwilliger uit het gebied die betrokkenheid en passie voelt voor het gebied. De gebiedsregisseur betrekt bewoners en is een cruciale verbindende schakel tussen mensen en belangen in het gebied enerzijds en tussen het gebied en de overheid anderzijds.
De gebiedsregisseur is onafhankelijk en heeft het vertrouwen van de gemeenschap
De gebiedsregisseur is van meerwaarde binnen het gebiedsgericht samenwerken, omdat:
- Deze persoon dichtbij de gemeenschap staat, het gebied goed kent, daardoor eerder vertrouwen geniet en opbouwt. Ook kan de gebiedsregisseur ondersteunen in de vertaling van de behoeften en wensen uit de gemeenschap naar ‘de wereld van de overheid’ (en vice versa).
- De gebiedsregisseur onafhankelijk is van de overheden. Dit maakt het doorgaans makkelijker om in openheid en vertrouwen in gesprek te gaan. Dit is zeker een voordeel wanneer er conflicterende belangen spelen.
- De gebiedsregisseur ervoor zorgt dat bewoners betrokken blijven, ook als processen lang duren of als er weerstand ontstaat.
Ondersteuning van de gebiedsregisseur
De gebiedsregisseur moet zich volledig kunnen inzetten op ‘het regisseren’ en de overheden moeten dit zo goed mogelijk faciliteren. Op basis van de ervaringen uit Zundert hebben we geleerd dat een aantal elementen van belang zijn voor een succesvolle inzet van de gebiedsregisseur:
- Organiseer de juiste ondersteuning van de gebiedsregisseur. Het gaat om een vrijwillige rol die relatief veel tijd vraagt. Dat betekent dat:
- De regisseurs er energie van moeten krijgen.
- Dat de hoeveelheid werk te overzien is naast de eigen dagelijkse werkzaamheden.
- Dat zaken inhoudelijk niet te complex worden.
- Dat er voortgang wordt geboekt.
- Denk ook aan benodigde vakkennis, uitvoeringscapaciteit, hulpmiddelen voor communicatie, informatie over het gebied, tijdige afstemming tussen de overheden en een flexibele houding die gericht is op het mogelijk maken van initiatieven met brede meerwaarde voor het gebied.
- Accepteer verschillende snelheden. Er is tijd en ruimte nodig om vertrouwen met de gemeenschap op te bouwen, en mensen stap voor stap mee te nemen en weerstand en schurende belangen een plek te geven. Het ene gebied is het andere niet, dus de snelheid waarmee dit gebeurt, verschilt. Als je in meerdere (sub)gebieden werkt, dwing deze dan niet in hetzelfde tijdframe.
- Zorg goed voor het welzijn van de regisseur. De regisseur kan soms in moeilijk vaarwater komen door spanningen die in het gebied ontstaan door het gebiedsproces. Juist omdat de regisseur zelf ook in het gebied woont (en daar prettig wil blijven wonen), is het belangrijk dat ook de gebiedsregisseur iemand heeft op terug te vallen, bijvoorbeeld in de vorm van een luisterend oor en advies. Soms zijn de spanningen in een gebied echter zodanig complex of gevoelig dat professionele hulp nodig is. Dan stopt de rol van de gebiedsregisseur.
- Omdat het om een vrijwillige rol gaat is het waarderen en serieus nemen van de rol ontzettend belangrijk. Heb, naast de zaken die hierboven zijn genoemd, oog voor eventuele vormen van (onkosten)vergoeding en voor de verhouding professionals-vrijwilligers.
- Een goed team rondom de regisseur, waarmee gespard kan worden. Dit kan als gebiedsregisseurs onderling, maar ook in het gebiedsteam met de gebiedsadviseur en andere betrokken partijen en mensen.
Belangrijke eigenschappen van een gebiedsregisseur
- Van betekenis willen zijn voor het hele gebied.
- Niet denken vanuit eigen belang (of die van de buurman).
- Maatschappelijk betrokken.
- Zichzelf durven zijn en vanuit een eigen stijl de samenwerking met het gebied aangaan
- Omgevingssensitief.
- Verbinder.
- Kan op het juiste moment loslaten of een stapje terug doen.
- Enige kennis van wet- en regelgeving en bestuurlijke sensitiviteit is een pré, alhoewel hier ook een taak ligt voor de gebiedsadviseur.
De rol van een gebiedsregisseur is soms een hele kwetsbare rol
Van tijd tot tijd kan de rol van een gebiedsregisseur kwetsbaar zijn, omdat:
- De gebiedsregisseur zich begeeft in gevoelige en persoonlijke situaties van mensen, die je goed kent of vaak tegenkomt in jouw dagelijks leven als bewoner van het gebied. Deze rol vraagt niet alleen tijd, maar dat het ook impact heeft op persoonlijk vlak.
- Het risico bestaat dat een gebiedsregisseur teveel wil en het gevoel heeft dit niet waar te kunnen maken of niet de juiste competenties in huis denkt te hebben. Dit kan negatieve gevolgen hebben op het welzijn van de gebiedsregisseur.
Als betrokken overheden en andere partijen binnen een gebiedsgerichte aanpak is belangrijk dat:
- Er reëel gekeken wordt naar de hoeveel werk van de gebiedsregisseur binnen de tijd en mogelijkheden van de regisseur.
- Er constant aandacht blijft voor helder verwachtingsmanagement richting de gemeenschap over wat een gebiedsregisseur wel of juist niet kan betekenen.
Meer weten?
In de pilot "Vitaal Buitengebied" kreeg iedere gebiedsregisseur binnen het gebiedsteam een vast aanspreekpunt namens de drie overheden, de gebiedsadviseur. Lees voor meer informatie over de gebiedsadviseur, de factsheet De gebiedsadviseur. Of klik hier voor het interview met twee gebiedsregisseurs uit Zundert.
